Whiplash

Wat is een whiplash

Whiplash is een complexe nekblessure die ontstaat door een plotselinge, krachtige beweging van het hoofd en de nek. Deze aandoening wordt vaak geassocieerd met auto-ongelukken, vooral bij aanrijdingen van achteren, maar kan ook voorkomen bij andere situaties zoals sportblessures of valpartijen.

Mechanisme van letsel

Het letsel bij whiplash treedt op in drie fasen:

1.In de eerste fase buigen zowel de bovenste als onderste wervelkolom, wat leidt tot verlies van de cervicale lordose (natuurlijke nekholling).

2.In de tweede fase gaan de onderste wervels in extensie (achterwaartse buiging), gevolgd door de bovenste wervels. Hierdoor neemt de nekwervelkolom een S-vormige curve aan. Dit is een abnormale beweging, aangezien de normale fysiologische beweging van de nek van boven naar beneden plaatsvindt.

3.In de derde fase komt de nek volledig in extensie, met een schuifkracht die compressie van de facetgewrichtskapsels veroorzaakt.

De meest voorkomende symptomen zijn:

•Nekpijn en stijfheid

•Hoofdpijn, vooral aan de schedelbasis

•Duizeligheid

•Verminderde bewegingsvrijheid van de nek

•Pijn en gevoeligheid in de schouders, bovenrug of armen

•Tintelingen of gevoelloosheid in de armen

•Vermoeidheid

De diagnose van whiplash is voornamelijk klinisch en wordt gesteld op basis van de symptomen en het ongevalsmechanisme. Het diagnostisch proces omvat meestal de volgende stappen:

1.Anamnese: De arts zal vragen stellen over het ongeval en de symptomen die de patiënt ervaart.

4.Aanvullende tests: In sommige gevallen kunnen aanvullende onderzoeken nodig zijn, zoals:

•Elektromyografie (EMG) om zenuwfunctie te beoordelen

•Bewegingsanalyse van de cervicale wervelkolom

5.Classificatie: Whiplash wordt vaak geclassificeerd volgens het Quebec Classification systeem voor Whiplash Associated Disorders (WAD):

•Graad 0: Geen klachten of fysieke symptomen

•Graad 1: Nekpijn, stijfheid of gevoeligheid, geen fysieke symptomen

•Graad 2: Nekklachten en musculoskeletale symptomen

•Graad 3: Nekklachten en neurologische symptomen

•Graad 4: Nekklachten en fractuur of dislocatie

Het is belangrijk op te merken dat de diagnose van whiplash complex kan zijn vanwege de variatie in symptomen en het ontbreken van objectieve diagnostische tests. Een zorgvuldige evaluatie door een ervaren zorgverlener is essentieel voor een accurate diagnose en passende behandeling

De behandeling van whiplash is gericht op pijnverlichting, het herstellen van de bewegingsvrijheid en het bevorderen van het algehele herstel. Hier volgt een uitgebreide beschrijving van de verschillende behandelmogelijkheden:

Acute fase behandeling

In de eerste dagen na het oplopen van een whiplash is de behandeling vooral gericht op pijnbestrijding en het voorkomen van verdere schade:

•Rust en activiteit: Korte periodes van rust worden afgewisseld met lichte activiteit. Volledige immobilisatie wordt afgeraden.

•IJsapplicatie: In de eerste 24-48 uur kan het aanbrengen van ijs helpen om zwelling en pijn te verminderen.

•Pijnmedicatie: Paracetamol is de eerste keuze, gevolgd door NSAID’s zoals ibuprofen.

•Zachte halskraag: Kan voor korte periodes (maximaal 72 uur) worden gebruikt om de nek te ondersteunen, maar langdurig gebruik wordt afgeraden.

Subacute en chronische fase behandeling

Naarmate de acute fase overgaat in de subacute en mogelijk chronische fase, verschuift de focus naar actieve behandeling:

Zelfmanagement en adviezen

Zelfmanagement en adviezen spelen een cruciale rol bij het herstel van whiplash. Hier volgt een uitgebreide beschrijving van zelfmanagementtechnieken en adviezen voor mensen met whiplash:

Blijf actief

Een van de belangrijkste adviezen is om actief te blijven binnen de grenzen van wat comfortabel aanvoelt. Probeer zoveel mogelijk van uw normale dagelijkse activiteiten voort te zetten. Dit bevordert het herstel en voorkomt dat spieren verzwakken of stijf worden. Pas uw activiteiten indien nodig aan, maar vermijd langdurige periodes van inactiviteit.

Prognose en herstel

Het goede nieuws is dat de meeste mensen met whiplash volledig herstellen. Binnen drie maanden is meer dan 70% vrij van whiplashklachten, en binnen twee jaar stijgt dit percentage naar 80%. Het herstel kan echter per persoon verschillen en hangt af van factoren zoals de ernst van het letsel en je algemene gezondheid.